مریم احمدی شیروان/
هر چند آمار دقیقی از تعداد مؤسسه‌های قرآنی کشور در دست نیست اما بر اساس آنچه مسئول امور ارتباطات و استان‌های سازمان دارالقرآن کریم اعلام کرده، بیش از 2300 مؤسسه قرآنی زیر نظر اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور و 2500 مؤسسه قرآنی زیر نظر اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های فرهنگی مردمی قرآن و عترت کشور مشغول به فعالیت هستند؛ دو اتحادیه‌ای که بنا بر مصوبه شورای توسعه فرهنگ قرآنی باید در یکدیگر ادغام شوند؛ مصوبه‌ای که حجت‌الاسلام قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی هم 22 خرداد ماه بر ضرورت اجرای آن به عنوان مصوبه‌ای قانونی تأکید کرده بود؛ اما از اواخر خرداد ماه که مقرر شد شورای توسعه فرهنگ قرآنی در دو هفته تصمیم نهایی خود را اعلام کند، یک ماه می‌گذرد و هنوز کش و قوس‌ها بر سر اجرای این مصوبه ادامه دارد.
مصوبه ادغام، الزام‌آور نیست
در همین حال، دکتر حسن محمدی، مدیرعامل اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور با اشاره به بحث ادغام نهادهای موازی قرآنی در کشور می‌گوید: سال 1382 اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد و چند سال بعد اتحادیه دیگری توسط سازمان تبلیغات اسلامی به نام اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های مردمی قرآن و عترت کشور شکل گرفت. پس از چند سال و به دلیل موازی بودن اقدامات، فرایند ادغام در شورای توسعه تصویب شد و به سمت ادغام حرکت کردیم اما از همان ابتدا انحرافاتی در فرایند مصوب وجود داشت که نباید اتفاق می‌افتاد؛ دستگاه‌هایی به این کار ورود کردند که نباید دخالت می‌کردند و جریان را منحرف نمودند. کار به جایی رسید که احساس شد برخلاف تصوری که از ادغام داشتیم این ادغام جریان اصیل قرآنی را از مسیر خود منحرف می‌کند. او اضافه می‌کند: تمام موارد سبب شد پس از گزارشی که در مجمع اتحادیه به عنوان بالاترین مرجع تصمیم‌گیری ارائه دادیم، رأی به خروج از ادغام داده شد و این فرایند متوقف شد ضمن اینکه مصوبه‌ای در ارتباط با الزام ادغام در شورای توسعه فرهنگ قرآنی وجود ندارد و مصوبات شورا، توصیه‌ای و ارشادی هستند و برای اجرا الزام‌آور نیستند. علاوه بر آن باید بررسی کرد که اگر این ادغام صورت بگیرد به نفع مجموعه‌های مردمی است یا خیر؟ اگر هم بنا بر ادغام است با چه فرایند و سبک و سیاقی باید باشد تا اینکه به هدف رسیده و عقب‌گرد نداشته باشیم.
ادغام برای حمایت بیشتر از مؤسسه‌های قرآنی
از سوی دیگر، دکتر رحیم قربانی، مدیر اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های فرهنگی مردمی قرآن و عترت کشور نیز با بیان اینکه تشکیل مؤسسات و تشکل‌های مردمی قرآنی به دهه80 برمی‌گردد، توضیح می‌دهد: در آن مقطع تعداد مؤسسه‌های مردمی خودجوش روز به روز بیشتر می‌شد؛ بنابراین به منظور هماهنگی، نظارت و پشتیبانی؛ اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شکل گرفت. چند سال بعد هم که به مؤسسات قرآنی مردمی توسط سازمان تبلیغات اسلامی مجوز داده شد، اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های فرهنگی مردمی قرآن و عترت زیر نظر این سازمان ایجاد شد. از همان سال‌ها همه بر این باور بودند که وجود دو اتحادیه صنفی بدون شک مشکل‌ساز خواهد بود و نیاز به وحدت رویه احساس می‌شد. وی در ادامه بیان می‌کند: از اوایل دهه 90 به طور جدی بحث ادغام این دو اتحادیه مطرح شد تا حدود دو سال و نیم پیش این قضیه با توافقی که بین سازمان دارالقرآن وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی و معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد صورت گرفت، ادامه کار به شورای توسعه فرهنگ قرآنی، زیرمجموعه شورای عالی انقلاب فرهنگی ارجاع شد.
قربانی می‌افزاید: در نهایت حدود دو سال پیش، مصوب شد دو اتحادیه با هم ادغام شده و اتحادیه «مؤسسات و تشکل‌های مردمی قرآن و عترت کشور» به وجود بیاید؛ اساس‌نامه آن هم نوشته شد و از آنجایی که مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی برای همه لازم‌الاجراست، زیر نظر نمایندگانی از سازمان تبلیغات اسلامی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شورای توسعه فرهنگ قرآنی اتحادیه‌های واحد استان‌ها تشکیل شدند. پس از آن، بر اساس اساس‌نامه باید مجمع عمومی کشوری از مجموع منتخبین استان‌ها برگزار می‌شد اما به خاطر تعلل‌های شورای توسعه فرهنگ قرآنی این کار به تأخیر افتاد.
وعده شورای عالی انقلاب فرهنگی برای ادغام
وی عنوان می‌کند: این تأخیر سبب شد خودِ مؤسسه‌ها و تشکل‌ها پای کار آمده و بر اساس روندی که پیگیرش بودند، در آذرماه سال گذشته مجمع عمومی اتحادیه مدغم را در قم تشکیل دهند؛ اما اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور تمام اقدام‌های صورت گرفته در سال‌های گذشته را نادیده گرفت و اعلام کرد اتحادیه مدغم را نمی‌پذیرد. آن‌ها ادعا می‌کردند که در انتخابات استان‌ها دخالت‌هایی انجام می‌شود؛ ادعایی که کمیته تحقیق شورای توسعه فرهنگ قرآنی آن را رد کرد. با این حال، این مصوبه هنوز به سرانجام نرسیده است و شورای توسعه فرهنگ قرآنی هم پاسخ درستی نمی‌دهد. مدیر اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های فرهنگی مردمی قرآن و عترت کشور با اشاره به تجمع اعتراضی جمعی از مدیران مؤسسه‌های قرآنی در شورای عالی انقلاب فرهنگی و مهلت دوهفته‌ای به شورای توسعه فرهنگ قرآنی از 30 خرداد ماه برای رسیدگی به موضوع، یادآور می‌شود: آن مهلت، یک هفته دیگر تمدید شد و در این فاصله جلسات مشترکی با حضور مسئولان ذی‌ربط برگزار شد که همه اذعان به انجام کار دارند؛ حال منتظر هستیم تا دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی طبق قولی که داده است در همین روزهای پیش‌رو تکلیف این ادغام را روشن کند.
رحیم قربانی در پایان ضمن برشمردن ایرادهای قانونی فعالیت اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور در سال‌های اخیر، استمرار این فعالیت غیرقانونی را ناشی از ارتباطات مدیران دولتی آن می‌داند و تصریح می‌کند: با توجه به ادغام باید تمام اموال منقول و غیرمنقول دو اتحادیه، به اتحادیه مدغم کشوری منتقل شود؛ از این رو اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت که به میلیاردها تومان منابع غیرشفاف دسترسی دارد و با این ادغام دستش از آن منابع کوتاه می‌شود، زیر بار ادغام نمی‌رود.
نظر شما